رویکردی عرفانی به تمثیل آیینه در روایت امام رضا(ع)

نویسنده

  • فاضلی, علیرضا دانشگاه یاسوج
چکیده مقاله:

چکیده: امام رضا(ع) برای تبیین رابطۀ خالق و مخلوق از تمثیل آیینه بهره می‌جویند، این تمثیل به‌خاطر ژرفای آن مورد توجه یکی از عرفای شیعه واقع شده است. سید قطب‌الدین نیریزی از این تمثیل مباحث مهمی را در حکمت الهی و جهان‌شناسی عرفانی مثل ربط حادث به قدیم، وجود اضافی ماسوی‌الله و نحوۀ قیومیت خداوند استنباط می‌کند. این نوشتار، ابتدا به بررسی بستر این رویکرد که جواز تمثیل از ناحیۀ اولیای الهی است، می‌پردازد. سپس رهیافت عرفانی او و عناصر آن مورد تدقیق قرار می‌گیرد، در این راه ابتدا چیستی صورت در آیینه و نظرات مختلف دربارۀ آن سپس کیفیت انتشار نور، مظاهر مختلف نور از نظر قطب‌الدین نیریزی و خوانش او از سخن امام رضا(ع) درباره حقیقت نور بررسی می‌گردد؛ در انتها کوشش می‌شود ارکان این تمثیل رضوی که قطب‌الدین را به پیدا کردن آن‌ها برانگیخت اما به‌صراحت از آن‌ها نگفت، یافته شود. نتیجۀ شاخص این موردپژوهی، مبتنی بودن این تمثیل عرفانی به منبع اصیلی چونان فرمایش امام رضا(ع)  باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تمثیل، آیینه اجتماع (سیری در تمثیل های ادبیات عرفانی در آثار عطار و مولانا)

تمثیل یکی از صور خیال است و یکی از انواع تشبیه به شمار می آید. از آنجا که مشبهٌ به در تمثیل معمولاً حسی و ملموس است، می توان از ظاهر آن پی به واقعیت های اجتماعی برد. ادبیات عرفانی ما قسمت عمده ای از گنجینه ادبی ما را شامل می شود و عطار و مولانا کوه موج این دریای عظیم ادب عارفانه هستند. با نگاهی به تمثیل های این دو شاعر بزرگ می توان از ورای آموزه های عرفانی و با دقت در ظاهر داستان های آنان، به واق...

متن کامل

امام خمینی و احادیث عرفانی؛ روایت و درایت

وجهة عرفانی امام خمینی، تحت‌الشعاع وجهة سیاسی ممتاز و جایگاه فقهی برجستة ایشان، از نگاه اغلب مردم و گاه خواص و اهل معرفت مغفول مانده است. گرچه عرفان عملی و بعد معنوی، در سیرة سراسر پرماجرای آن حضرت بر آحاد دلدادگانش نمایان بود، به عرفان نظری و علمی او، و مبانی و اصول آن کم‌تر پرداخته شده است و البته این به معنای انکار تلاش‌های درخور و نکته‌بینی‌های اندیشه‌ورانی چند در این حوزة خطیر نیست. از آن‌...

متن کامل

امام خمینی و احادیث عرفانی؛ روایت و درایت

وجهة عرفانی امام خمینی، تحت الشعاع وجهة سیاسی ممتاز و جایگاه فقهی برجستة ایشان، از نگاه اغلب مردم و گاه خواص و اهل معرفت مغفول مانده است. گرچه عرفان عملی و بعد معنوی، در سیرة سراسر پرماجرای آن حضرت بر آحاد دلدادگانش نمایان بود، به عرفان نظری و علمی او، و مبانی و اصول آن کم تر پرداخته شده است و البته این به معنای انکار تلاش های درخور و نکته بینی های اندیشه ورانی چند در این حوزة خطیر نیست. از آن ...

متن کامل

الهیات فازی: روایت دیدگاه عرفانی امام خمینی(س) در مسألة تنزیه وتشبیه

پیش از این در شمارة 11 و 12 نخستین بخش از معرفی وشرح نقدهای عرفانی امام خمینی بر متن و شرح کتاب فصوص الحکم ابن عربی،ضمن معرفی و توصیف کمّی و کیفی این نقدها که در قالب مجموعه‌ای از تعلیقات ایشان بر شرح فصوص قیصری به جا مانده است ، به ط...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 0  شماره 21

صفحات  83- 103

تاریخ انتشار 2019-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023